Bulletin of Applied Sciences

          การจัดการด้านความปลอดภัยของห้องปฏิบัติการและสารเคมีอย่างมีประสิทธิภาพ จะช่วยลดความเสี่ยงและป้องกันเหตุการณ์ที่อาจเกิดขึ้นในห้องปฏิบัติการ บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเสริมสร้างความรู้ ความเข้าใจเบื้องต้นเกี่ยวกับการจัดการด้านความปลอดภัยของห้องปฏิบัติการและสารเคมี ตลอดจนเป็นการรณรงค์เพื่อสร้างความตระหนักให้กับผู้ที่เกี่ยวข้องกับห้องปฏิบัติการที่ใช้สารเคมี รายละเอียดเนื้อหาแบ่งออกเป็น 8 หัวข้อ ได้แก่ 1) ความสำคัญของการจัดทำระบบการจัดการด้านความปลอดภัยของห้องปฏิบัติการที่เกี่ยวกับสารเคมี ข้อกำหนด กฎหมายที่เกี่ยวข้อง 2) การออกแบบระบบการจัดการด้านความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการ 3) การควบคุมสารเคมีอันตราย 4) การแยกประเภทสารเคมีอันตราย 5) การประเมินความเสี่ยงต่อสุขภาพจากสารเคมี 6) การจัดการสารเคมีอันตราย 7) การออกแบบห้องปฏิบัติการเพื่อความปลอดภัย และ 8) การจัดการห้องปฏิบัติการสีเขียว โดยรายละเอียดเนื้อหาสามารถนำไปใช้เป็นแนวทางการจัดทำระบบการจัดการด้านความปลอดภัยของห้องปฏิบัติการสีเขียวภายในหน่วยงานภาครัฐ รัฐวิสาหกิจ เอกชน และสถาบันการศึกษา อย่างไรก็ดี องค์กรควรจัดให้มีการอบรมที่เกี่ยวข้องและเป็นปัจจุบัน การอบรมทบทวนให้ความรู้ และการเสริมสร้างความรู้ ความเข้าใจเชิงลึกด้านความปลอดภัยของห้องปฏิบัติการและสารเคมี พร้อมทั้งส่งเสริมสร้างวัฒนธรรมความปลอดภัยในองค์กรอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้เกิดความปลอดภัยในการทำงานภายในองค์กรอย่างแท้จริง การขับเคลื่อนขององค์กรจะเป็นส่วนหนึ่งในการยกระดับคุณภาพห้องปฏิบัติการ รวมทั้งคุณภาพชีวิตและสิ่งแวดล้อมของประเทศอย่างยั่งยืน

 

Guideline for laboratory and chemical safety management

          The effective management of chemical-based laboratories can help to reduce risks and prevent incidents that have the potential to occur in laboratories. This article’s objective is to enhance basic knowledge and understanding of laboratory and chemical safety management, as well as to raise awareness of workers who are involved in laboratory work. The content is divided into eight topics. i.e. 1) the importance of the development of safety management systems in chemical laboratories – related requirements and regulations, 2) the design of safety management systems in laboratories, 3) the control of hazardous chemicals, 4) the classification of hazardous chemicals, 5) chemical health risk assessment, 6) the management of hazardous chemicals, 7) the design and remodeling of laboratories for safety, and 8) the green laboratory management. The content is a guideline for the management system of green laboratories within the public and private sectors and educational institutions. However, organizations should have relevant and up-to-date training, knowledge-refresher trainings, and promote in-depth understandings on laboratory and chemical safety. In addition, organizations should continuously promote cultural awareness of safety within laboratories to achieve true safety. The organization’s drive will be an integral part that enhances the quality of laboratories, life, and environment in Thailand sustainably.

การจััดการด้านความปลอดภััยของห้้องปฏิิบััติิการและสารเคมีอย ่างม ีประสิทธิิ ภัาพ จัะช่่วยลดความเสี�ยงและป้องก ันเห้ติ ุการณ์์ที �อาจัเกิดข ้�นในห้้องปฏิิบััติิการ บัทความนี�มีวัติถุุประสงค์เพ ่�อเสริมสร ้างความร้้ ความเข้าใจัเบั่ �องติ ้นเกี �ยวก ับัการจััดการด้านความปลอดภััยของห้้องปฏิิบััติิการและสารเคมี ติลอดจันเป็นการรณ์รงค์เพ ่�อสร ้างความติระห้นักให้้ กับัผู้้ ้ที �เกี �ยวข ้องก ับัห้้องปฏิิบััติิการที�ใช่้สารเคมี รายละเอียดเน่�อห้าแบั่งออกเป็น 8 ห้ ัวข ้อ ได ้แก ่ 1) ความสําาคัญของการจััดทําาระบับัการจััดการด้านความปลอดภััยของห้้องปฏิิบััติิการที�เกี�ยวกับัสารเคมี ข ้อก ําาห้นด กฎห้มายที�เกี�ยวข้อง 2) การออกแบับัระบับัการจััดการด้านความปลอดภััยในห้้องปฏิิบััติิการ 3) การควบัคุมสารเคมีอันติราย 4) การแยกประเภัทสารเคมีอันติราย 5) การประเมินความเสี�ยงติ่อสุขภัาพจัากสารเคมี 6) การจััดการสารเคมีอันติราย 7) การออกแบับัห้้องปฏิิบััติิการเพ่�อความปลอดภััย และ 8) การจััดการห้้องปฏิิบััติิการสีเขียว โดยรายละเอียดเน่�อห้าสามารถุนําาไปใช่้เป็นแนวทางการจััดทําาระบับัการจััดการด้านความปลอดภััยของห้้องปฏิิบััติิการสีเขียวภัายในห้น่วยงานภัาครัฐ รัฐวิสาห้กิจั เอกช่น และสถุาบัันการศึ้กษา อย ่างไรก็ดี องค์กรควรจััดให้้มีการอบัรมที�เกี �ยวข้องและเป็นปัจัจัุบััน การอบัรมทบัทวนให้้ความร้้ และการเสริมสร้างความร้้ ความเข้าใ จัเ ช่ิงล้ กด้านความปลอดภััยของห้้องปฏิิบััติิการและสารเคมี พร้อมทั�งส่งเสริมสร้างวัฒนธิรรมความปลอดภััยในองค์กรอย่างติ่อเน่�อง เพ่�อให้้เกิดความปลอดภััยในการทําางานภัายในองค์กรอย่างแท้จัริง การขับัเคล่�อนขององค์กรจัะเป็นส ่วนห้น้�งในการยกระดับัคุณ์ภัาพห้้องปฏิิบััติิการรวมทั�งคุ ณ์ภัาพช่ีวิ ติและสิ�งแวดล้อมของประเทศึอย่างยั �งย่ น AbstractThe effective management of chemical-based laboratories can help to reduce risks and prevent incidents that have the potential to occur in laboratories. This article’s objective is to enhance basic knowledge and understanding of laboratory and chemical safety management, as well as to raise awareness of workers who are involved in laboratory work. The content is divided into eight topics. i.e. 1) the importanceof the development of safety management systems in chemical laboratories – related requirements and regulations, 2) the design of safety management systems in laboratories, 3) the control of hazardous chemicals,4) the classification of hazardous chemicals, 5) chemical health risk assessment, 6) the management of hazardous chemicals, 7) the design and remodeling of laboratories for safety, and 8) the green laboratory management. The content is a guideline for the management system of green laboratories within the public and private sectors and educational institutions. However, organizations should have relevant and up-to-date training, knowledge-refresher trainings, and promote in-depth understandings on laboratory and chemical safety. In addition, organizations should continuously

Laboratory; Chemical ; Management System; Safety; Green; Sustainability; ห้องปฏิบัติการ; สารเคมี; ระบบจัดการ; ความปลอดภัย; สีเขียว; ยั่งยืน

สํานักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม, ประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม. ฉบับที่ 4699 (พ.ศ. 2558) เรื่อง กําหนดมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม ระบบการ จัดการด้านความปลอดภัยของห้องปฏิบัติการที่เกี่ยวข้อง กับสารเคมี เล่ม 1 : ข้อกําหนด. ราชกิจจานุเบกษา 23 กันยายน 2558. เล่มที่ 132 ตอนพิเศษ 229 ง.

กระทรวงแรงงาน. กฎกระทรวงกําหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดําเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทํางานเกี่ยวกับ สารเคมีอันตราย. ราชกิจจานุเบกษา 29 พฤศจิกายน 2556. เล่มที่ 130 ตอนที่ 113 ก.

ห้องแลปปศุสัตว์ปทุมธานีวอด เสียหาย 20 ล้านบาท [ออนไลน์]. [อ้างถึงวันที่ 8 มีนาคม 2564]. เข้าถึงจาก : http://www.thairath.co.th/content/187789

มจธ.แก๊สระเบิด แค่หลอดทดลองแตกจากแรงดัน ชี้นศ.ประมาท ยันเข้มงวดเซฟตี้ [ออนไลน์]. [อ้างถึงวันที่ 8 มีนาคม 2564]. เข้าถึงจาก : https://mgronline.com/go/detail/9570000130444

Memorial wall-Killed in lab accidents. Laboratory Safety Institute. [online]. [viewed 8 March 2021]. Available from : https://www.labsafety.org/memorial%20wall

คู่มือปฏิบัติด้านความปลอดภัยห้องปฏิบัติการกรมวิทยาศาสตร์บริการ [ออนไลน์]. [อ้างถึงวันที่ 8 มีนาคม 2564]. เข้าถึงจาก : https://www.dss.go.th/images/ohm/lab-safety.pdf

MERCK [online]. [viewed9March2021] Availablefrom : https://www.sigmaaldrich.com/singapore.html

สํานักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม, ประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม เรื่อง ระบบการจําแนกและการ สื่อสารความเป็นอันตรายของวัตถุอันตราย พ.ศ. 2555 ราชกิจจานุเบกษา 12 มีนาคม 2555. เล่มที่ 129 ตอนพิเศษ 48 ง.

Hierarchy of controls [online]. [viewed 9 March 2021]. Available from : https://www.cdc.gov/niosh/topics/hierarchy/

Chapter III. Laboratory Chemical Hygiene [online]. [viewed 6 April 2021] Available from: https://extranet.fredhutch.org/en/u/ehs/hamm/chap3.html

ประไพพิศ แจ่มสุกใส เทอร์ใน. เอกสารประกอบการฝึกอบรมหลักสูตร การออกแบบห้องปฏิบัติการเคมีเพื่อ ความปลอดภัย วันที่ 29 - 30 เมษายน 2557 ณ สํานัก พัฒนาศักยภาพนักวิทยาศาสตร์ห้องปฏิบัติการ กรมวิทยาศาสตร์บริการ. กรุงเทพฯ : กรม, 2557

My green lab [online]. [viewed 20 March 2020). Available from: http://www.mygreenlab.org

Penn Sustainability [online]. [viewed 5 April 2021] Available from: https://www.Sustainability.upenn.edu

Labs21 Environmental Performance Criteria 3.0 [online]. [viewed 5 April 2021]. Available from: https://www.i2sl.org/documents/toolkit/epc_ 30_508.pdf